Op 6 december 2011 heeft de gemeenteraad van Amersfoort besloten de kerncollectie van Armando onder te brengen in MOA. Tevens is besloten dat er onder voorwaarden een bedrag van €1.000.000 subsidie beschikbaar werd gesteld dat uitgekeerd zou worden in een periode van tien jaar. Vanuit Amersfoort is tevens €1.600.000 ter beschikking gesteld voor investeringen in MOA, waaronder €1.000.000 van de bankgiroloterij, fondsen en subsidie van de gemeente Amersfoort. In het ondernemingsplan uit 2011 wordt gesproken over een sluitende exploitatie. In augustus 2018 gaat MOA failliet en is de jaarlijkse subsidieverstrekking aan MOA vanuit Amersfoort beëindigd. Uiteindelijk is er inmiddels vanuit de gemeente Amersfoort €855.000 uitgekeerd van de toegezegde €1.000.000.Op 5 februari 2019 heeft Amersfoort2014 de gemeenteraad van Amersfoort in een openbare Ronde verzocht om, op basis van het rapport van Blue Yard,(2018) dat in opdracht van de gemeente Utrecht onderzoek heeft verricht naar de gang van zaken rond het faillissement van MOA, een onderzoek in te stellen naar de specifieke rol die de gemeente Amersfoort en de museumkoepel Amersfoort in C (AinC) hebben gespeeld bij de totstandkoming van het risicovolle ondernemingsplan uit 2011, welke Amersfoortse belangen er destijds speelden, hoe de informatieverstrekking is verlopen in de afgelopen jaren en op welke wijze de controle op het verstrekken van de jaarlijkse subsidie aan MOA is verlopen.
Helaas vond een meerderheid van de gemeenteraad het niet nodig om onderzoek te verrichten met als belangrijkste argumenten dat het een te ingewikkeld dossier zou zijn en dat de onderste steen toch niet naar boven zou komen én dat we al die jaren van de schilderijen hebben kunnen genieten. Amersfoort2014 betreurt het in hoge mate dat een meerderheid van de gemeenteraad van Amersfoort een onderzoek naar de teloorgang van ruim €2.400.000,- blokkeert en een deel van de gemeenteraad niet in staat stelt om de controlerende taak naar behoren te vervullen.
Daarom rest Amersfoort2104 geen andere mogelijkheid dan alle onderzoeksvragen schriftelijk te stellen. Op deze wijze probeert Amersfoort2014 alsnog de broodnodige informatie te verkrijgen. We maken daar een eigen rapport/verslag van, dat in het najaar van 2019 zal worden aangeboden aan de gemeenteraad van Amersfoort.
Reeks vragen*
Deze schriftelijke vragen maken onderdeel uit van een reeks schriftelijke vragen die in de komende maanden aan het College gesteld zullen worden:
Deel 01: totstandkoming en inhoud ondernemingsplan:17-4-2019 (reeds ingediend)
Deel 02: het investeringsplan en de gelden van bankgiro en fondsen: 01-05-2019 (reeds ingediend)
Deel 03: besluitvorming 2011-2012 en de informatievoorziening: 15-05-2019
Deel 04 de Armando-erfenis en de raam- en beëindigingsovereenkomst: 29-05-2019
Deel 05 exploitatie MOA: 12-06-2019
Deel 06: Amersfoortse controle op verstrekte subsidie: 26-06-2019
Deel 07: het functioneren van directie, bestuur, toezicht op MOA: 10-07-2019
Deel 08: Blue Yard onderzoek 2018: 24-07-2019
Deel 09: overige vragen betreffende het MOA-dossier: 31-07-2019
Deel 10: Hoe verder?: 14-08-2019
Deel 02: het investeringsplan en de gelden van bankgiro en fondsen: 01-05-2019 (reeds ingediend)
Deel 03: besluitvorming 2011-2012 en de informatievoorziening: 15-05-2019
Deel 04 de Armando-erfenis en de raam- en beëindigingsovereenkomst: 29-05-2019
Deel 05 exploitatie MOA: 12-06-2019
Deel 06: Amersfoortse controle op verstrekte subsidie: 26-06-2019
Deel 07: het functioneren van directie, bestuur, toezicht op MOA: 10-07-2019
Deel 08: Blue Yard onderzoek 2018: 24-07-2019
Deel 09: overige vragen betreffende het MOA-dossier: 31-07-2019
Deel 10: Hoe verder?: 14-08-2019
*We vragen nadrukkelijk aan het College om alle antwoorden te voorzien van bijlagen: relevante documenten voor de antwoorden, verslagen van gesprekken over het verkregen antwoord, wie er betrokken zijn geweest bij het verstrekte antwoord en vanuit welke functie, verslagen van gesprekken met andere gemeenten, MOA-directie en bestuur en (ex-)collegeleden, (ex-) raadsleden en (ex-)ambtenaren) over de antwoorden. Kortom: alle gegevens en verslagen over wie heeft bijgedragen aan de totstandkoming van de verstrekte antwoorden.
Vragen
- Op 1-11-2011 is er, voorafgaande aan de besluitvorming op 6-12-2011, een Ronde gehouden over het raadsvoorstel om het Armandomuseum te vestigen in Bunnik bij het Museum Oud Amelisweerd. De toenmalige wethouder van cultuur (v/d Berg) zegt: ‘Het College vindt het een prima voorstel’. De voorzitter van de Armandostichting zegt:’ Wij hebben alle vertrouwen in het Collegevoorstel’. De directrice van het nieuwe museum zegt: ‘Dit plan staat als een huis’. Kan het College aangeven waarop dit gedeelde optimisme was gebaseerd?
- Op dat moment (oktober-november 2011) waren het haalbaarheidsonderzoek en de second opinion van bureau Berenschot al gepubliceerd, waarin duidelijk werd aangegeven dat de exploitatie onhaalbaar zou zijn. Had de gemeenteraad op dat moment (1-11-2011) alle informatie over de exploitatierisico’s ontvangen die het College ook in bezit had? Oftewel: waren alle risico’s waarvoor het bureau Berenschot en ook anderen waarschuwden ook opgenomen in het raadsvoorstel dat op 6-12-2011 is voorgelegd ter besluitvorming aan de gemeenteraad van Amersfoort? Zo nee; waarom niet? Welke informatie over de exploitatierisico’s uit het rapport Berenschot is wel en welke informatie is niet opgenomen in het raadsvoorstel?
- Uit het Blue Yard onderzoek (2018): ‘De opstellers van het ondernemingsplan hebben de kritiekpunten (van o.a. bureau Berenschot) naar eigen zeggen ‘redelijkerwijs’ in de uiteindelijke versie opgenomen’. Kan het College aangeven wat hier onder ‘redelijkerwijs’ wordt verstaan? Is het College het met Amersfoort2014 eens dat dit soort teksten van de opstellers (o.a. AinC en de gemeente Amersfoort} duiden op een selectieve informatieverstrekking aan de gemeenteraad? Zo nee, waarom niet?
- Op 1-11-2011 in de Ronde en op 8-11-2011 in RIB 2011-111 wordt door de toenmalige wethouder van cultuur (v/d Berg) het volgende gezegd en op papier gezet: ‘Er worden geen extra financiële verplichtingen aangegaan dan de €1.000.000 bruidsschat'. Uit onderzoek van Amersfoort2014 blijkt dat er €204.907,- van de uitkering van de brandverzekering voor de restauratie van de Elleboogkerk is doorgesluisd via AinC naar MOA. Hoe is deze extra bijdrage van de gemeente te rijmen met de uitspraken van wethouder v/d Berg op 1-11-2011 en 8-11-2011? Heeft de toenmalige wethouder op dat moment de gemeenteraad wel of niet juist geïnformeerd? Deze informatie van de wethouder is aan de gemeenteraad verstrekt voor de besluitvorming op 6-12-2011. Door op dat moment onvoldoende of onvolledige informatie te verstrekken aan de gemeenteraad kan dat invloed hebben gehad op de besluitvorming op 6-12-2011. Is het College het eens met deze stelling van Amersfoort2014? Zo ja, wat betekent dat dan? Zo nee, graag toelichting.'
- In RIB 2011-111 stelt het College dat het niet bereid is om voor de besluitvorming op 6-12-2011 een QuickScan uit te voeren over financiën en haalbaarheid. In de RIB wordt voor een toelichting op dat besluit verwezen naar het verslag van de Ronde op 1-11-2011. Bij het afluisteren van de band van de betreffende Ronde is geen nadere toelichting vernomen. Kan het College aangeven op welke gronden het verzoek tot het uitvoeren van een QuickScan is afgewezen, zeker in relatie tot de vele twijfels, de second opinion en alle waarschuwingen? Graag aangeven waar het antwoord op deze vraag dan wel te vinden is.
- Bij de beantwoording van schriftelijke vragen 2012-02, 24-1-2012 geeft het College aan dat 'dit past in de bestuurlijke overeenkomst die we zullen afsluiten in het kader van de voorgenomen versterking van de museale samenwerking tussen Utrecht en Amersfoort’. Kan het College aangeven over welke bestuurlijke overeenkomst dit gaat? Wanneer en op welke wijze is er over deze overeenkomst gecommuniceerd met de gemeenteraad van Amersfoort? Graag de overeenkomst bijvoegen. Indien er niet gecommuniceerd is over deze overeenkomst: wat is daarvan de reden en wie is daar verantwoordelijk voor (geweest)?
- In maart 2015 wijst de gemeenteraad van Amersfoort (terecht) een verzoek af van MOA om de bruidsschat versneld uit te betalen vanwege financiële problemen. De wethouder heeft toen toegezegd met MOA en de provincie en gemeente Utrecht om tafel te gaan zitten om tot een oplossing te komen. Hoe vaak en wanneer is er tussen maart 2015 en november 2015 overleg geweest tussen deze partijen? Welke afspraken zijn er gemaakt? Wie waren daar vanuit de gemeente Amersfoort bij betrokken? Graag verslagen van deze besprekingen bijvoegen.
- De toenmalige wethouder v/d Berg van cultuur van Amersfoort deed in maart 2015 een voorstel aan de gemeenteraad van Amersfoort om in 2015 €158.000,- versneld uit te keren aan MOA uit de zgn. bruidsschat van €1.000.000,-. De gemeenteraad wees dat verzoek af vanwege de risicovolle financiële toestand van MOA en in het bijzonder de slechte exploitatiecijfers. Op 18 mei 2015 wordt de inmiddels afgetreden wethouder v/d Berg gedeputeerde van de provincie Utrecht. Een maand later, in juni 2015, verstrekt het College van Gedeputeerde Staten van de provincie Utrecht een lening van €160.000,- aan MOA. Oud-wethouder en inmiddels gedeputeerde v/d Berg was tot in detail op de hoogte van de exploitatiecijfers, de risico’s daarvan voor MOA en van het standpunt van de Amersfoortse gemeenteraad. Is oud-wethouder v/d Berg op enigerlei wijze betrokken geweest bij het besluit van het College van Gedeputeerde Staten van de provincie Utrecht om aan MOA een lening te verstrekken? Zo nee; hoe kan dat dan; worden dit soort zaken niet in het College van Gedeputeerde Staten vastgesteld? Zo ja, op welke wijze is hij betrokken geweest?
Graag de ambtelijke en bestuurlijke onderliggende documenten bijvoegen over de besluitvorming van het College van Gedeputeerde Staten en de Provinciale Staten van de provincie Utrecht rondom de verstrekking van deze lening. Is het Amersfoortse College of een lid daarvan voor de besluitvorming van het College van Gedeputeerde Staten over MOA-lening geraadpleegd door (een lid van) het College van Gedeputeerde Zaken? Zo ja, door wie, waarom en wanneer? - De gemeente Amersfoort is niet akkoord gegaan met het voorstel om die lening van €160.000 af te lossen met de laatste twee termijnen van de subsidie uit Amersfoort. Dat zou volgens Amersfoort niet in lijn zijn met de subsidievoorwaarden. BlueYard constateert dan ook terecht dat (pag.15) er hoe dan ook een oplossing had moeten komen voor de bijna onmogelijke opgave voor MOA om in totaal €160.000 af te lossen uit de exploitatie van 2020 en 2021. De exploitatie had dan in 2020 en 2021 €80.000,- per jaar positief afgesloten moeten worden. Graag verneemt Amersfoort 2014 waarom dat aflossingsvoorstel in strijd is met de subsidieverordening van Amersfoort. Is dit standpunt van het Amersfoortse College destijds direct gecommuniceerd met de gemeenteraad? Zo ja, wanneer en op welke wijze? Is het Amersfoortse standpunt destijds besproken met het College van Gedeputeerde Staten? Zo ja, wanneer en met wie? Graag verslaggeving bijvoegen.
- Op 18-12-2018 schrijft het Amersfoortse College, in antwoord op schriftelijke vragen van Amersfoort2014, dat in het BlueYard rapport de rol van de gemeente Amersfoort correct is weergegeven. De problemen over de aflossingsvoorwaarden van de verstrekte provinciale lening zijn volgens het BlueYard rapport mede veroorzaakt doordat de gemeente Amersfoort de voorgestelde aflossingswijze van de provincie Utrecht niet accepteerde. Is de conclusie hiermee gerechtvaardigd dat de houding van de gemeente Amersfoort mede aanleiding (of een flinke aanzet) is geweest tot het MOA-faillissement in 2018?
- Op welke wijze en wanneer is de gemeenteraad van Amersfoort geïnformeerd over de problemen met de exploitatie in de periode 2012-2017? Vindt het College dat de gemeenteraad adequaat en tijdig is geïnformeerd in deze periode? Waarom wel en waarom niet? Graag een overzicht bijvoegen.
- Hoe vaak heeft het College in de periode 2012-2017 gesprekken gevoerd met bestuur en/of directie van MOA over de gang van zaken, over de exploitatieproblemen enz. ? Graag een overzicht met de verslagen van de gesprekken erbij. Op welke wijze en wanneer zijn de uitkomsten van deze gesprekken gecommuniceerd met de gemeenteraad van Amersfoort? Indien dit niet is gecommuniceerd met de gemeenteraad: waarom niet?
Update 29 mei 2019: Stoelinga kan fluiten naar antwoorden van wethouder Stegeman (AD)
